Dụng cụ tự chế có an toàn?
Gần đây, nhiều bà mẹ chia sẻ trên trang cá nhân cách rửa mũi, hút mũi cho con bằng xilanh tự chế. Trong đó có clip hút 5 triệu lượt xem, đa số là sự quan tâm của các bà mẹ “bỉm sữa” cùng chia sẻ, bàn tán và truyền tay nhau “kinh nghiệm” này.
“Đồ nghề” của bà mẹ này là một xilanh loại thường mua ở hiệu thuốc, thêm lọ muối sinh lý NaCl (loại dùng nhỏ mắt) để lấy đầu nhựa gắn thêm vào xi lanh. Sau đó, em bé được bố dùng xi lanh xịt mạnh nước muối vào lỗ mũi phải, cùng lúc này ở phía mũi bên trái, nước muối sinh lý đi kèm dịch nhầy, đờm dãi tắc trong khoang mũi ào ra.
Động tác này được thực hiện lặp đi lặp lại khá nhiều lần và thu hút nhiều lượt xem. Trong đó, nhiều người đã áp dụng cách này để rửa mũi cho con mình và thừa nhận cách làm thủ công, thậm chí có phần ghê rợn này có hiệu quả với con mình.
Xilanh rửa mũi tự chế bán khá nhiều trên các diễn đàn với giá chỉ 10-18 nghìn đồng, không khó để các mẹ mua và thực hiện với các bé. Vậy cách rửa mũi như vậy đúng hay sai?
Theo bác sĩ CKII Trịnh Quang Dũng – Bệnh viện Nhi Trung ương cho hay, lấy đờm đông ở phế quản là thủ thuật bình thường, cơ bản rất tốt và cần thiết.
Khi trẻ bị sổ mũi, viêm mũi,… dễ dẫn đến mắc các bệnh về đường hô hấp, viêm họng, viêm tai giữa,… Do đó, rửa mũi giúp trẻ dễ chịu hơn, tránh tình trạng dịch nhầy và gỉ mũi bít tắc đường thở của trẻ. Việc rửa mũi cũng ngăn chặn vi khuẩn xâm nhập xuống họng, tai và ngừa các bệnh lây lan qua đường hô hấp cho trẻ.
Tuy nhiên, hiệu quả này chỉ đạt được khi thực hiện với dụng cụ đạt chuẩn và thao tác chuyên nghiệp. Hiện các bộ dụng cụ thường có cấu tạo bình rửa thông mũi với áp suất chuẩn, vừa đảm bảo dòng chảy để rửa sạch khoang mũi, vừa không bị áp lực cao gây tổn thương niêm mạc.
Về loại xilanh tự chế hoặc đang được bán với giá rẻ hiện nay, bác sĩ Dũng khuyến cáo bố mẹ tuyệt đối không dùng cho con.
“Dùng xilanh để bơm trực tiếp nước muối vào mũi trẻ rất nguy hiểm bởi loại này có áp lực cao sẽ làm tổn thương niêm mạc vốn rất mỏng ở trẻ em. Đó là chưa kể đến việc các loại xilanh đầu nhọn, sắc sẽ làm chảy máu mũi, viêm, xước nghiêm trọng ở trẻ. Ngoài ra, nếu không cẩn thận, nước còn ngược xuống hệ hô hấp, gây sặc vào phổi”, bác sĩ Dũng phân tích.
Bác sĩ thông tin thêm, với dụng cụ này, ngay cả người lớn dùng thử còn có cảm giác buốt lên tận óc nên với trẻ em sẽ càng nguy hiểm, đồng thời sẽ khiến các bé hoảng sợ.
Đồng quan điểm, bác sĩ CKI Vũ Thị Huyền Trang, Bệnh viện Tai – Mũi – Họng cũng khuyến cáo khi trẻ bị các bệnh về tai mũi họng trước hết bố mẹ cần đưa trẻ đến bác sĩ để được thăm khám và kê đơn dùng thuốc. Tuyệt đối không dùng các cách rửa mũi như bơm xilanh hoặc các biện pháp nguy hiểm khác như chấm thuốc vào mũi, họng hoặc dùng các thuốc co mạch bừa bãi…
Nếu muốn rửa mũi, phụ huynh chỉ nên dùng bình rửa mũi chuyên dụng với áp lực chuẩn để tránh làm hỏng niêm mạc mũi của trẻ. Đây là một thiết bị được bán khá nhiều tại các bệnh viện, hiệu thuốc uy tín, thường khoảng 200-300 nghìn đồng.
Tuy nhiên trong quá trình rửa mũi , nếu quá 3 ngày trẻ vẫn không có dấu hiệu cải thiện hoặc kèm theo dấu hiệu ho, đặc biệt ho có đờm, bố mẹ cần đưa trẻ đến viện khám để loại trừ viêm phế quản, viêm phổi.
Bác sĩ khuyên chúng ta không nên dùng xilanh bơm nước vào mũi trẻ sơ sinh bởi ngoài việc gây tổn thương niêm mạc, việc giãy dụa của trẻ còn có thể gây viêm ngược tai giữa. Trong trường hợp trẻ khó hợp tác, người nhà nên đưa trẻ đến các cơ sở y tế. Ngoài ra, các bậc phụ huynh nên lưu ý phòng bệnh cho con bằng cách giữ ấm cơ thể cho trẻ, tránh nóng lạnh đột ngột. Khi ra ngoài trời lạnh, cần che chắn và mặc ấm cho các bé.
Cách hút , rửa mũi cho trẻ đúng cách
– Đầu tiên, bạn nhỏ hoặc xịt nước muối sinh lý vào mũi trẻ để làm ẩm và lỏng hoá các chất nhầy trong mũi trẻ trước khi hút chúng ra.
– Cho bé nằm trên gối cao hoặc để bé nằm nghiêng, sau đó dùng chai nhỏ hoặc dùng bình xịt, xịt trực tiếp dung dịch vào mũi trẻ rồi bắt đầu hút chất nhầy. Một tay cầm dụng cụ hút mũi, một tay giữ đầu trẻ để tránh trẻ ngọ nguậy trong quá trình hút.
– Nhẹ nhàng đặt đầu dụng cụ vào lỗ mũi của trẻ, từ từ dùng tay bóp bình khí, đẩy không khí vào lỗ mũi trẻ.
– Dần dần cho không khí trở lại bình khí, kéo chất nhầy ra khỏi mũi và đi vào dụng cụ.
– Bóp chất nhầy vừa hút được ra khỏi dụng cụ, dùng giấy lau sạch đầu hút rồi tiếp tục với bên mũi còn lại.
– Sau khi thao tác xong, bạn giữ trẻ nằm nguyên tư thế trong khoảng 10 giây. Nước muối sẽ cuốn nước mũi, đờm, nhớt trong mũi xuống họng và dễ gây phản ứng nôn hoặc ói cho trẻ. Trong một vài lần đầu, bạn nên cho trẻ nôn ra phần dịch nhớt, sau nhiều lần hút mũi, trẻ sẽ dần có phản xả và không bị nôn, ói nữa.
– Cuối cùng, bạn dùng tăm bông hoặc giấy ăn sạch, mềm rồi xoắn lại, nhẹ nhàng đưa vào lỗ mũi và lau khô mũi cho trẻ.
– Bạn nên hút mũi cho trẻ khi trẻ trước giờ ăn.
– Lặp lại thao tác nếu chất nhày trong mũi trẻ quá dày. Sau mỗi lần sử dụng, bạn cần rửa sạch dụng cụ. Không nên hút mũi cho trẻ quá 3 lần một ngày.
– Chỉ sử dụng những dụng cụ chuyên dụng và đã được sự thông qua sự chỉ định của bác sĩ.